De utober dl 1939 ova Adolf Hitler y Benito Mussolini sotscrit na acurdanza, cun chëla che i südtirolesc, la populazion ladina, coche nce i zimbres tla ijules linguistiches tudësces dla Talia messova tò la dezijion, sce i ulova resté te si ncësa dajan su si cultura y rujeneda dl’oma o se n jì demez da cësa tl “Reich” tudësch.

Feter 166.000 (86%) di südtirolesc ova optà per Deutschland y feter 75.000 südtirolesc se n fova jic oradecà ti ani nchina al 1943.

Do la Segonda Viera Mundiela ova la Talia purvà de fermé la “Opzion de reviers”, n gran pert zënza suzes.